En xaneiro de 1951, Alan Lomax (verdadeiro pope e pioneiro na investigación das músicas tradicionais do mundo enteiro, e a quen tanto hai que agradecerlle aínda hoxe desde Galiza) desembarcou no porto irlandés de Rosslare para iniciar unha xeira que o levaria a gravar a música de ducias de intérpretes da máis xenuína música gaélica. O disco resultante, The Irish Recordings, leva nas miñas mans uns tres anos e é sen dúbida unha das poucas xoias que me enorgullezo de posuír, desas que un escoita con certo respecto sagrado e só naquelas ocasións que semellan propicias.
Irlanda, pois. A costa oeste, inzada de músicos e de visionarios, como nos poemas de Seamus Heaney. Polos círculos concéntricos desas gravacións de Alan Lomax desfilan cantantes como Elizabeth Cronin, gaiteiros como Seamus Ennis e, por suposto, os imprescindíbeis violinistas. A un deles, de nome Mickey Doherty e procedente do condado de Donegal, gravoulle Alan Lomax unha peza intitulada "The Fox Chase". Na realidade, o tema vén sendo a versión enxebre dunha canción coñecida na tradición inglesa baixo o nome de "The Little Red Fox" e que, tal e como doadamente se infire do título, describía mediante unha melodía complexa e case histérica por momentos esa tradición tan británica como bárbara (se é que non hai certa sinonimia entre estes dous termos) que é a caza do raposo. Mickey Doherty, como comprobaredes, leva a expresividade da melodía até límites que estremecen, e obséquianos cunha lección de música descritiva feita desde os cauces do popular. O resultado é incríbel, pois está enchoupado dun vangardismo que a miúdo nos sorprende cando conserva aínda ese cheiro a taberna, a carqueixa, ese apego ao mato húmido e ás certezas do clima... E é que, durante uns segundos, Mickey Doherty obra a milagre e o violín metamorfoséase nun raposo agonizante, alcanzado na súa fuxida polos cazadores e os seus cans, laiándose a coitada criatura mentres un rego de sangue esvara por entre a follaxe do outono. No momento do clímax, cando a tensión da melodía rota se volve case insoportábel e a dor evocada chega a sernos propia, o músico racha o ritmo traballosamente construído e acomete con potencia, digamos que mesmo con alegría, unha jig abondo coñecida por todos os amantes da música irlandesa como é "The Fox Hunter's Jig", obxecto de múltiples e fermosas versións como a que dela fixeron The Chieftains no seu inimitábel The Chieftains Live, ou os mesmos Lúnasa en épocas máis recentes.
Mais como un sempre ten ese prurito algo parvo da estética, permitinme adornar esta canción con imaxes antigas doutros violinistas de aquí e mais de acolá, dunha beira e doutra dese vasto mar familiar que xungue esta e mais a outra Irlanda. E así veredes os rostros contorsionados pola música de mestres como Dennis Murphy, Ted Furey, Paddy O'Keeffe ou o mesmo Mickey Doherty ao carón dos de Florencio dos Vilares ou a Cega de Miranda, noutrora grande animadora de feiras coma a de Parga e cuxa arte aínda lembra con admiración xente da idade de meu avó. Xentes que, como ben dixo Quico Cadaval nunha inesquecíbel conferencia, emerxían desde o anonimato da súa condición popular para convertérense, durante uns minutos ou uns días, artistas de sona e creto, protagonistas do retrato e do gramófono e, de novo, retornaren ao fragor do cotián...
Irlanda, pois. A costa oeste, inzada de músicos e de visionarios, como nos poemas de Seamus Heaney. Polos círculos concéntricos desas gravacións de Alan Lomax desfilan cantantes como Elizabeth Cronin, gaiteiros como Seamus Ennis e, por suposto, os imprescindíbeis violinistas. A un deles, de nome Mickey Doherty e procedente do condado de Donegal, gravoulle Alan Lomax unha peza intitulada "The Fox Chase". Na realidade, o tema vén sendo a versión enxebre dunha canción coñecida na tradición inglesa baixo o nome de "The Little Red Fox" e que, tal e como doadamente se infire do título, describía mediante unha melodía complexa e case histérica por momentos esa tradición tan británica como bárbara (se é que non hai certa sinonimia entre estes dous termos) que é a caza do raposo. Mickey Doherty, como comprobaredes, leva a expresividade da melodía até límites que estremecen, e obséquianos cunha lección de música descritiva feita desde os cauces do popular. O resultado é incríbel, pois está enchoupado dun vangardismo que a miúdo nos sorprende cando conserva aínda ese cheiro a taberna, a carqueixa, ese apego ao mato húmido e ás certezas do clima... E é que, durante uns segundos, Mickey Doherty obra a milagre e o violín metamorfoséase nun raposo agonizante, alcanzado na súa fuxida polos cazadores e os seus cans, laiándose a coitada criatura mentres un rego de sangue esvara por entre a follaxe do outono. No momento do clímax, cando a tensión da melodía rota se volve case insoportábel e a dor evocada chega a sernos propia, o músico racha o ritmo traballosamente construído e acomete con potencia, digamos que mesmo con alegría, unha jig abondo coñecida por todos os amantes da música irlandesa como é "The Fox Hunter's Jig", obxecto de múltiples e fermosas versións como a que dela fixeron The Chieftains no seu inimitábel The Chieftains Live, ou os mesmos Lúnasa en épocas máis recentes.
Mais como un sempre ten ese prurito algo parvo da estética, permitinme adornar esta canción con imaxes antigas doutros violinistas de aquí e mais de acolá, dunha beira e doutra dese vasto mar familiar que xungue esta e mais a outra Irlanda. E así veredes os rostros contorsionados pola música de mestres como Dennis Murphy, Ted Furey, Paddy O'Keeffe ou o mesmo Mickey Doherty ao carón dos de Florencio dos Vilares ou a Cega de Miranda, noutrora grande animadora de feiras coma a de Parga e cuxa arte aínda lembra con admiración xente da idade de meu avó. Xentes que, como ben dixo Quico Cadaval nunha inesquecíbel conferencia, emerxían desde o anonimato da súa condición popular para convertérense, durante uns minutos ou uns días, artistas de sona e creto, protagonistas do retrato e do gramófono e, de novo, retornaren ao fragor do cotián...
Sem comentários:
Enviar um comentário