Aproveitando as férias do verao, as minhas viagens a
Santiago intensificam-se, e o dispor de mais tempo de lazer permite-me
investigar caminhos e rotas alternativas às habituais. Sem dúvida, umha
das conseqüências mais positivas disto é descobrir toponímia nova na
sinaléctica das estradas, como é o caso deste nome de lugar que hoje
gostava de partilhar com vós: Sanmil. É umha entidade de povoaçom
da freguesia de Rodeiro (Oça dos Rios), que conta com homónimos nos
concelhos lugueses de Sober e Palas de Rei.
Bem conhecido é o gosto da religiosidade popular por criar santos e santas que nom figuram nos repertórios eclesiásticos, tal e como era o caso de aquele "Sam Pedro Novo" limego que protagonizava umha das histórias d'Os escuros soños de Clío de Carlos Casares.
Outras vezes, os santos de que falamos som reais e gozam de todo quanto reconhecimento oficial puderem desejar, mas acontece que os caminhos da evoluçom fonética e da etimologia popular som inescrutáveis, e nom é raro que o nome do santo ou santa em questom fiquem obscurecidos, pouco menos que irreconhecíveis após passarem por séculos de transformaçons. Nem fará falta evocar o bem conhecido caso dos nossos Seoane e Seivane, soluçons patrimoniais que podemos confrontar com o mais comum Sam Joám, ou outros exemplos se calhar menos divulgados embora nom menos interessantes, como Santa Sia/Santa Cilha (< SANCTA CAECILIA), Sanamede (< SANCTU MAMETI), Sancovade (< SANCTI CUCUFATI) e tantos outros. E, para além disso, a intervençom sempre deliciosa e fascinante da imaginaçom popular, que faz com que Sam Trocado, no concelho de Alhariz, se transforme num paveiro Santo Quatro, por exemplo.
Outras vezes, os santos de que falamos som reais e gozam de todo quanto reconhecimento oficial puderem desejar, mas acontece que os caminhos da evoluçom fonética e da etimologia popular som inescrutáveis, e nom é raro que o nome do santo ou santa em questom fiquem obscurecidos, pouco menos que irreconhecíveis após passarem por séculos de transformaçons. Nem fará falta evocar o bem conhecido caso dos nossos Seoane e Seivane, soluçons patrimoniais que podemos confrontar com o mais comum Sam Joám, ou outros exemplos se calhar menos divulgados embora nom menos interessantes, como Santa Sia/Santa Cilha (< SANCTA CAECILIA), Sanamede (< SANCTU MAMETI), Sancovade (< SANCTI CUCUFATI) e tantos outros. E, para além disso, a intervençom sempre deliciosa e fascinante da imaginaçom popular, que faz com que Sam Trocado, no concelho de Alhariz, se transforme num paveiro Santo Quatro, por exemplo.
Bom, e em qual destas categorias teríamos entom de incluir este Sanmil? Pois, como já teríais deduzido a estas alturas do artigo... em nengumha delas. Porque em Sanmil, realmente, bem pouca santidade vamos topar.
Na realidade, Sanmil nom é outra cousa que um cognado do mais habitual (polo menos em termos quantitativos) Samil ou Saamil. Trata-se de umha série toponímica bem conhecida e estudada, procedente do antropónimo bitemático germánico SALAMIRUS, através da correspondente forma do genitivo, facto que explica a terminaçom comum a todas estas variantes. De termos em conta a sistemática queda do -L- intervocálico, própria e caraterística do galego-português, o resultado lógico seria Saamil ou, com posterior reduçom do hiato [aa], Samil. Por esse motivo, a soluçom Sanmil deve ser analisada pola via da excepcionalidade: ou bem se produziu a interferência do lexema santo por meio da sua variante apocopada sam (o qual seria perfeitamente verosímil, em nossa opiniom: lembremos casos como o do topónimo Sambade, que aparece registado em documentos medievais como Santbade) ou bem ensaiamos umha evoluçom alternativa na qual, em época anterior a que se começasse a verificar a leniçom e síncopa do -L- intervocálico, já se teria produzido o apagamento da vogal pretónica [a] (quer dizer, SALAMIRI > *Salamir > *Sal'mil), o qual -por certo- lhe conferiria à variante Sanmil umha antigüidade relativa maior à dos seus curmaos dantes citados.
A passagem da forma intermédia *Salmil para a atual Sanmil poderia se justificar por umha dissimilaçom consonántica, do mesmo jeito que costuma aceitar-se para outros topónimos como Xanceda (< *Sal'ceda < SALICETA). Ao desconhecermos registos documentais para o topónimo, carecemos de qualquer apoio para nos decantarmos por umha destas duas opçons. Mas a origem germánica e antroponímica (face à presumível génese haxionímica que nos parecia sugerir a priori a forma hodierna do topónima) semelha induvidosa.
São Trocado lembra-me outro interessante topónimo: Santradão, que tenho visto alguma vez escrito algures como Santradán e Santadrán, e que no nomenclátor da Junta aparece como Santo Adrán, fgª do concelho de Vilaboa.
ResponderEliminarQuanto ao tema de Sanmil, Eu também considero muito provável o passo Salamiri > Sal'mil > Sanmil. Enfim, parabéns polo artigo.
Obrigado Óscar! Interessante o caso de Santradám. De facto, este "Sanmil" de que falo aparece registado no nomenclátor da Junta da Galiza como "Samil", embora na sinaléctica e no falar local se verifique a variante "Sanmil". Lembro também agora o caso de "Santo Amédio" (variante segundo creio de "Mamede") reinterpretado polos falantes como "Santo-no-Médio".
ResponderEliminarSaúdos!
Olà, onde eu moro, em Soandres na Laracha também hà o topónimo Sanmir ( aghora normativizado) em Samir.
ResponderEliminarHà outros como Boimir, villamir, estramil....
Um saùdo.
La Gran Madre es Real ... Soy Aisha Kun y quiero testificar sobre la Gran Madre cómo me curó de las ayudas para el VIH. Me diagnosticaron esta enfermedad hace algún tiempo y estaba preocupada. Cuando estaba buscando en Internet una cura, me encontré con algunos testimonios de la Gran Madre de cómo ella ha ayudado a mucha gente y decidí contactarla para obtener información y explicarle. Ella se rió y me dijo que me ayudaría y me sorprendió. Ella me envió la cura y era un aceite espiritual sagrado y agua que es más que una medicina. Ella me dirigió sobre cómo tomarlo y lo hice. Tomé la cura durante 3 semanas y fui al médico para un chequeo y para mi gran sorpresa, la enfermedad ya no estaba en mi sistema. Estoy muy contenta y quiero agradecer a la Gran Madre por ayudarme. Póngase en contacto con ella ahora en su correo electrónico: Greatmotherofsolutiontemple1@yahoo.com también puede comunicarse con ella en su número de whatsapp +17025514367. Si tiene alguna enfermedad, ella puede ayudarlo. Contacta con ella ahora
ResponderEliminar