Das trabes silenciadas

De súpeto, as cousas non din o que antes dicían, nin falan coa estremecida claridade doutrora. Renxe a cancela, estoupa o lume na cociña Bilbao e o vento arrinca sílabas estrañas das trabes que terman da casa. E, secomasí, a voz da vella xa case nin se abre paso no teu cérebro devastado por longas horas de rutina. Como no poema de Xabier Cordal, semella que alguén atravesou un tarabelo na túa lingua.

Un día érgueste, coa néboa aínda nas ventás, e sentes como che esvaran entre os dedos os sedimentos dun tempo non moi afastado, mais que xa non sabes como recompoñer. Nin sequera co brillo libertador de agosto e os seus cabalos.
E sobrevén un incómodo desconcerto, similar, moi similar a ese que Pondal capturou nun poema de retorno que hai uns días (sabe Deus por que estraña conspiración do destino), caeu nas mans deste que fala...

Volvendo de lonxes terras,
con suidás no corazón,
vin despois de longos anos
onde a miña crianza foi.
Abrín da Bouza a cancela
que chiou cun triste son:
fun polo camiño do Couto,
que vai por riba do arró;
seguín por unha congostra
que o carro e o tempo escavou;
e ao pe daquel cruceiro
que ergueron nosos avós,
contemprei meu val nativo
con triganza e con tembror;
e afogado polas bágoas
excramei con triste voz:
-Val garrido, val garrido,
o da miña criazón;
Oh! val, xa non me conoces,
tan mudado, ou val!, estou?
Certo, ti eres o mesmo,
mais eu o mesmo non son.
Aquel é o Agro de Dego,
aquel outro o de Murazós,
máis adiante Mularido,
Canaveas máis aló;
aqueloutras son as Senras
dos trigos ledos e bos;
e agra de Mares, as Somas
e da Bouza máis acó...