sexta-feira, 29 de julho de 2011

Bon Lugnasad

Pois iso, a todos e a todas, bon Lugnasad, ou o que é o mesmo, boa entrada nas mansións luminosas do ano. E que Lug o Múltiple Artesán, ou Lug o da Longa Man vos acompañe e vos dea folgos, a ser posíbel con músicas fermosas coma as que hoxe vos propoño e que xa vos terán o celme do festival, da carballeira e dos grandes vasos de cervexa brillando baixo a lúa.
Saúde!













terça-feira, 26 de julho de 2011

Brian Bóirmhe, qui domuit Lordomanos

Nun blogue amigo como é Erin Go Bragh topei este documental sobre a historia de Brian Ború, ou Brian Bóirmhe, que tal sería o seu verdadeiro nome en gaélico. Vencedor dos viquingos, primeiro rei que gobernou de facto e de iure sobre a totalidade da Irlanda e heroe triunfal na batalla de Clontarf, a historia de Brian Bóirmhe, como a de tantos outros semideuses da Europa altomedieval, escorrega entre néboas apócrifas e lémbranos que o pergameo (moi especialmente naqueles tempos estraños e violentos) terma sempre do que lle poñen e relata narraciósn construídas a partir de intereses diversos, sen que iso teña que ser (nen moito menos) necesariamente mao. Porque, afinal, até a sílaba máis escura do pergamiño máis modesto está carregada de ideoloxía. Ben o sabía o Solino da Corte na aldeia de Rodrigues Lobo, cando razoaba, co seu pragmatismo amargo, aquilo de que nas histórias a que chamam verdadeiras, cada um mente segundo lhe convém, ou a quem o informou, ou favoreceu para mentir. Mais a mentira, lembremos, é a matriz máis xenuína da poesía.
É certo que ese conto de viquingos opresores e de irlandeses loitando pola súa independencia nacional seguramente teña moito de cronicón comenenciudo e politicamente correcto, e que a sona con que Brian Bóirmhe pasou á posteridade deba atribuírselle en grande medida aos esforzos do seu bisneto Muirchertach Ua Briain por garantir a hexemonía familiar sobre o país e as súas aspiracións ao vello título de Ard Rí. De feito, cando sabemos que na batalla final de Clontarf houbo viquingos nos dous bandos que alí contenderon, un non pode menos que lembrar cousas como as que nos contou Manolo Gago, cando nos falaba de mercenarios viquingos (lordomani na terminoloxía latinoide da época) asentados en pontos do interior da Galiza e que tomaran parte en diversos conflitos e disputas que tiveran lugar polo noso país adiante. De feito, moitas pasaxes deste documental poderían estar ambientadas naquela Galiza convulsa de viquingos, bispos santos e mosteiros incendiados. Mais esas verificacións obxectivas non lle restan nen unha migalla de poder mítico á figura de Brian Bóirmhe. Máis ben ao contrario: fálannos dunha personaxe de tal calibre e tan fondo calado que acabou por se desdobrar nun corpo histórico e nun corpo mítico. Algo así como o noso Marechal Pardo de Cela, que agora tantos se empeñan en desmitificar polas bravas, ríndolle así as grazas ao españolismo máis contumaz e obviando os riquísimos matices que habitan nas fendas dese valado que separa a historia (pura e dura) da lenda (que nos habita e dá sentido).
Déixovos coa historia de Brian Bóirmhe e recoméndovos que, unha vez rematado o visionado do documental, regaledes os ouvidos co tema Brian Ború de Alan Stivell. Vale a pena.



segunda-feira, 25 de julho de 2011

Galiza 2011

Quizais algún día non teñamos nada a celebrar o 25 de xullo, e a data fique reducida á desexábel e ritual conmemoración dunha loita que nos conduciu á normalidade. Quizais dentro de moitos 25 de xullo teñamos gañado xa o direito a pensarmos con absoluta independencia dos españois, como dixo Castelao cando proto-teorizaba a soberanía mental e a liberdade dos imaxinarios. Quizais (moito probabelmente) o 25 de xullo non sexa a data máis axeitada para expresarmos estas arelas, e sería preferíbel que os nosos degoiros de liberdade e dignificación migrasen cara a datas máis nosas, menos contaminadas polo incenso opresor e a caspa das mantillas. Quizais. E quizais todo isto sexa moito desexar, e o que estou a facer non pase dun exercicio de inxenuidade que non resistirá nen o primeiro embate da rúa.
Mais, mentres e non, o corpo segue a sentir a obriga de reivindicar, de berrar e de se facer visíbel. De ser amábel cos inimigos, pois nada hai que os moleste máis (Oscar Wilde dixit). E de parabenizarvos este día a todos os que, coma min, credes que os exercicios de inxenuidade son nestes tempos máis necesarios ca nunca. Terra e Resistencia!


domingo, 24 de julho de 2011

Un ayerán no Día da Patria

Mentres agardamos a reinvención necesaria, recorremos á épica triste e erosionada que nos conduz cara á liberdade por vieiros revirados coma o corpo da cobra. Esa liberdade pola que tamén loitan e loitaron outros pobos irmáns nos que moitas veces teimamos ver un inimigo, e que souberon crear monumentos fermosísimos a esas angueiras de ceos azuis e castros reconquistados. Monumentos que podemos (e debemos) facer nosos, porque a rabia que deles emerxe produz unha calor similar nas linguas dunha e doutra beira do río.
E fálovos deste "Cantar del ayerán que perdió la guerra", un verdadeiro himno con que nos agasallaron hai tempo os Llan de Cubel e co que comezamos a conta atrás cara ao Día da Patria Galega, se é que patria nos fica aínda. Porque como ben di un dos seus versos, pal home que s'echa al monte / nunca acabará la guerra.



En Braña l'Eire la torba
y la tona en Rexoniles;
en Pedrafita los l.loos
y en Col.lanzo los civiles.

Paso la vía nel monte
ente penas y gorbizos;
soi emu de las l.lamargas
y del l.laz de los caminos.

sexta-feira, 15 de julho de 2011

A rapaza da fábrica

Sinéad O'Connor ou a voz que só coñece a inclemencia dos extremos. Na gorxa de Sinéad sempre é outono, e as chuvias incesantes anegan o millo e arrastran salmóns estraños até o mesmísimo interior das cociñas. Unha tradición desgarrada que cheira a whisky e herbas da fame, iso é o que nos chega desde o xeito de cantar de Sinéad. E unha boa mostra é este The Factory Girl con que hoxe quero encetar a fin de semana.

domingo, 10 de julho de 2011

Elexía, rabia e reafirmación

Freei en seco no medio da estrada, e a miña gorxa amagou un berro horrorizado. O cruceiro de Denune, unha das máis fermosas mostras de arte popular do concello de Begonte e de toda a Terra Chá, xacía esnaquizado no chan. A súa base arrincada brutalmente, o seu maxestuoso varal tronzado en tres anacos. A cruz, co seu Cristo e a súa Piedade, simplesmente non estaba. Levárana. A escena, coma decote, rodeada de silencio, dese silencio inmundo, odioso, irritante, tamén significativo. Baixei do coche e avancei cara a aquel cadáver mutilado. Sentín a impotencia de quen ve un ser grandioso agonizando nunha poza de sangue. Humillado.

sexta-feira, 8 de julho de 2011

Desmantelamento

En pleno desmantelamento. Somos un (im)país en pleno proceso de desmantelamento. Ou, como diz Bieito Romero, un terrón de azucre diluíndose pouco e pouco, un bocadiño máis con cada nova volta de coller.
Eu quería mellor un asasinio feroz, brutal, sanguento, mais instantáneo. Un xenocidio cultural rápido e quizais cruento, mais dotado cando menos duns gramos de épica terríbel. Quería mellor un Cromwell que nos borrase do mapa sen nos dar tempo sequera a reaxir. Os nosos exércitos serían varridos con estrépito do campo de batalla, mais, dos males, habería exército, e habería campo de batalla. Mais ben vedes que non é así. E no canto diso, tócanos padecer un desmantelamento gradual mais implacábel que contemplamos instalados no torpor, mergullados na anestesia, embargados por unha calma desconcertante.

Con medios de comunicación en lingua galega empurrados día a día cara aos límites de abismo até que, finalmente, acaban precipitándose nel. E con políticos que lavan as mans ante o desastre para logo aplicalas na imposición de medallas folclóricas aos amigos do rexime.
Coas escavadoras varrendo do mapa os sucos e os valados que deberían guiarnos na reconstrución dunha memoria libre e digna, mentres os nosos paisanos tolean por estar cada día uns centímetros máis perto de Madrid, mais sen se preocuparen de estar cada día máis perto de si mesmos e do que poderían ser.
Co universo simbólico e referencial que levamos cen anos a tecer reducido a un ermo improdutivo, deixado a monte, indefenso ante o incendio inminente. O proprio mito do incendio. Tamén o mito do parque eólico, o mito da fervenza castrada, o mito das mil autovías, o mito do petroleiro cíclico, o mito da colonia adormentada.
E non vou falar da lingua. Simplesmente non vou falar da lingua.
Faltaba o enésimo símbolo, e ese símbolo emerxeu como só podía facelo nun (im)país como o noso: combinando as doses xustas de dramatismo, surrealismo e ignonimia. Hai que nos recoñecer que somos pintorescos até na desgraza. Que destilamos simbolismo profundo e potente mesmo en plena operación de desmantelamento.
Isto xa ten toda a traza de ser unha conta atrás...