A saída das Astúrias...

Para os que imos e vimos de Euskal Herria à Galiza e da Galiza a Euskal Herria, a saída de Astúrias, numha ou noutra direcçom, sempre significa algo...

(Por certo, que Tuenda, umha das debilidades de quem gere este blogue, estarám o 29 deste mês em Boal, em terra asturiana de língua galega. E, se nom houver cousa de novo, por alá andaremos).

Laster arte!

Nuns dias, em menos de umha semana, hei iniciar umha nova etapa da minha vida que me levará à irmá Euskal Herria. Se mo digessem há um ano, pareceria-me algo completamente inverossímil e improvável. Mas em tempos obscuros e contraditórios, onde a vida se parece a cada vez mais a um combate pola supervivência, qualquer oportunidade laboral que se apresentar é boa. E esta que me surgiu em terras bascas nom é das piores. 

Para ir-me afazendo à ideia, para ir ajeitando o ouvido aos sutaques novos que me esperam na outra estrema do nosso comum e amado Cantábrico, quiçá nom seja má ideia partilhar com vós esta fermosíssima cançom do Mikel Laboa. Nom gosto especialmente da música de cantautores, mas este "Txori" cativou-me desde que o escuitei na banda sonora de Euskal Pilota / La Pelota Vasca, do Julio Medem, um dos filmes que mais me impatou e que mais vezes visionei. 

Aqui tendes pois este "Txori", legendado na nossa língua comum galego-portuguesa e conservando neste nosso romanço velho toda a singela potência da sua letra.

Ah, por certo, suponho que nom fai falta dizer que estades tod@s convidad@s a Bilbo!

A estirpe imaxinaria

Hai uns días lin este poema que Antonio Rivero Taravillo lle dedicou ao noso amigo Chesús Yuste no seu estupendo blogue literario Fuego con Nieve. Como é un deses poemas que gostaría de ter escrito eu, non me resisto a compartilo desde estas leiras arxilescas, porque quizais sexa este un xeito como outro calquer de facelo un pouco meu.

  

GENEALOGÍAS

Para Chesús Yuste

Este profesor de Nueva Jersey

o este policía de Baltimore

buscan aquí su árbol genealógico.

Ya hay algo de un viaje al pasado

en recorrer los microfilmes

en busca de parroquias con verdina

y listas de pasajes

amotinados contra la pobreza.

Aquí yo, observándolos mientras,

que conozco mi estirpe, mi genealogía

que se remonta a Niall de los Cuatro Rehenes

y a Rafterí el poeta, y a Moore y a Pearse.

También procedo

de una avellaneda y de salmones

que siempre desovan en mi imaginación.

De un prado en que compiten las reses

y de barricas de licor clandestino.

Estoy seguro de mi linaje,

reconozco la canción,

y aunque no encuentre Dublín en Dublín,

la lluvia conoce mi nombre.

Quizais algún día tamén eu procure esa estirpe imaxinaria de carqueixa e turba. Quizais sexa nun épico ascenso a Cruach Phádraig, ou se cadra a bordo dun comboio no que, como lle pasara a Yeats, o son dun violín (e por que non ha ser este violín heroico e nostálxico de Caoimhín Ó Raghallaigh?) derrame sobre nosoutros a certeza dunha Idade de Ouro, que xa foi, ou que aínda está para ser...

 

Cousas que nom som o que parecem (3): algo cheira no concelho de Cúrtis

Há umhas semanas, de regresso à casa desde Santiago, reparei neste cartaz à beira da estrada.

 

É mui provável que os pobres nativos do lugar da Cheira (que tal é a sua denominaçom real e oficial, por mais que na sinaléctica se óbvie a presença do artigo determinado) tivessem e tenham de suportar inúmeras brincadeiras por mor do peculiar nome da sua pátria pequena. E nom som os únicos. De lhe fazermos caso ao Nomenclátor de Galiza, existem outros dous pontos do nosso território que partilham tam eufónica denominaçom: um no concelho de Óia e outro no de Ponte Areas, ambos no sul da província de Ponte Vedra. Como este blogue tem (certa) vocaçom de serviço público, gostava mesmo de lhes dar a todos esses cheirenses de naçom (espero que me desculpeis a temeridade deste neo-gentílico) umha pequena arma com que se poderem defender de tais agrávios: a etimologia.

Do outro lado da dor

Estase a celebrar nestas datas o International Book Festival de Edimburgo, a "Vella Cheminé" cuxas rúas se converten todos os veráns nun fervedoiro de cultura moderna e universal. E, segundo puiden comprobar, varios dos actos centrais deste evento van xirar ao redor do centenario do nascimento de Sorley McLean, ou Somhairle Mac Gill-Eain, que tal foi o seu chamadoiro en gaélico e que sobresaíu como o meirande poeta que deu ese idioma en todo o século XX. Así que quizais sexa unha ocasión perfeita para recuperar algúns dos seus versos, tan queridos e versionados por algúns dos mellores músicos escoceses. Velaquí un exemplo dos máis requintados: "The other side of sorrow", a estremecedora tradución musical que fixo o violinista Alasdair Fraser dun poema que McLean lle dedicou ao monte Cuillin, na illa de Skye. O tema está recollido no álbume que Fraser gravou en directo coa súa banda Skyedance durante unha xira por Galiza, Asturias e Euskal Herria, vai xa para dez anos.

Alén dos lagos de sangue
dos fillos dos homes,
alén do cansazo da planicie
e da laboura da montaña,
alén da pobreza, da destrución,
da febre e da agonía,
alén da adversidade, do erro,
da aflición e da tiranía,
alén da miseria, do desespero,
do odio, da traizón,
alén da culpa e da corrupción,
veredes o Cuillin,
vixiante e heroico,
xurdindo do outro lado da dor.

A sorte do escocés

Aínda que ben poderiamos pór, no canto de "escocés", calquera outro xentilicio periférico, dotado da mesma escuridade xorda, pois as raíces da rabia e a lama que infecta os nosos soños veñen sendo as mesmas...

O herexe de Traba

Aproveitando a nosa cita anual coa Carballeira de Zas, a pasada fin de semana achegámonos a unha das praias máis auténticas e espectaculares da Costa da Morte como é a de Soesto, en Laxe, nas marxes do que foi noutrora a vella Terra de Soneira. Aquela praia escasamente domesticada lembroume outra que dista uns escasos quilómetros dela e que constitúe, como ben saben os que me coñecen, unha das miñas debilidades. Refírome á praia de Traba, e á freguesía de Santiago de Traba en xeral, un espazo que para min está dotado de resonancias pouco menos que míticas. E conectando Soesto con Traba véuseme á cabeza un fragmento brutal das Memorias del Arzobispado de Santiago que deixou escritas o arcebispo Frei Jerónimo del Hoyo en 1607 e que regresa obsesivamente ao meu maxín cada vez que poño o pé naqueles areais, arrasados noutrora polos piratas e as totémicas serpes...

En esta felegresía sucedió un caso raro y fué que un soldado escocés llegó a la custodia a rovar la caxa de plata en que pensaba estaba el Santísimo Sacramento y alló que no la había, que el Santísimo Sacramento estava en un tafetán azul y el soldado consumió el Santísimo Sacramento y el tafetán se lo metió en el seno y en acavándose de consumirse reventó por una igar y raviando como un perro, sobre los codos y rodellas, salió de la iglesia y espiró y luego los feligreses le echaron en un hoyo y cubrieron de piedras. Rayeron donde había reventado y echaron mucha cal y era tan grande el hedor que en dos meses no se pudo decir misa en la iglesia y aun después por tiempo de dos años quando habia mucha humedad solía salir aquel mal hedor. Desto hice información en la visita que hiçe en la dicha iglesia.